Geniş Fikir Ufukları Yazılar

Sevda Yüklü Kervanlar Söz Yazarı Kimdir? Bir Şarkının Siyasetle Dansı Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal düzenin yalnızca parlamentolarda, seçim sandıklarında ya da anayasal metinlerde şekillenmediğini; aynı zamanda sanatın, müziğin ve duyguların diliyle de kurulduğunu savunurum. Müslüm Gürses’in unutulmaz eseri “Sevda Yüklü Kervanlar” tam da bu noktada devreye girer. Bu eser yalnızca bir aşk hikâyesi değildir; o, Türkiye’nin güç ilişkilerini, toplumsal katmanlarını ve ideolojik kodlarını sezgisel biçimde yansıtan bir aynadır. Peki, Sevda Yüklü Kervanlar’ın söz yazarı kimdir? Ve neden bu eser, müzikten öte bir toplumsal-siyasal metin gibi okunmalıdır? Sözlerin Sahibi: Adnan Yüce’nin Kaleminden Toplumsal Bir Anlatı “Sevda Yüklü Kervanlar”ın söz yazarı…

“Kalsiyum oksit nasıl gösterilir?” sorusuna tek kelimelik bir cevap bekleyenlere kötü haberim var: Sorunun kendisi eksik. CaO yazıp geçmek; toplumu tek renge indirgemek kadar sığ. Bir kimyasalı yalnız formülle anlatmak, onun bağlamını, risklerini, toplumsal etkilerini ve hatta dildeki yanlış alışkanlıkları görünmez kılıyor. Bugün bu ezberi bozmak niyetindeyim. Kısa cevap: Kalsiyum oksit en basit hâliyle CaO olarak gösterilir; iyonik doğası Ca2+ ve O2− ile ifade edilir; denklemlerde hal durumu (s) yazılır, süreç gösteriminde CaCO3 → CaO + CO2 (Δ) kullanılır. “Kireç” denince Ca(OH)2 ile karıştırmayın. Kalsiyum Oksit Nasıl Gösterilir? (Ve Neden Sadece “CaO” Yetmez?) 1) Ampirik formül: En yaygın gösterim CaO.…

Göz Alıcı Nasıl Yazılır TDK? Kültürlerin Parlayan Sözcüğü Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak dillerin, sembollerin ve anlamların peşine düşmek beni her defasında büyüler. Çünkü dil yalnızca iletişim aracı değildir; aynı zamanda bir kültürün aynası, bir topluluğun kimlik dokusudur. Bu yazıda, basit görünen bir dil sorusunu — “Göz alıcı nasıl yazılır?” — antropolojik bir bakışla ele alacağız. Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre “göz alıcı” ayrı yazılır; fakat bu dilbilgisel bilgi, yüzeyin altında yatan daha derin bir kültürel anlamın da kapısını aralar. Dil, Kültür ve Algı: “Göz Alıcılık” Kavramının Kökleri İnsanoğlu tarih boyunca parlak, dikkat çekici nesnelere büyülenerek bakmıştır. Arkeolojik…

Görmek Neyi Anlatıyor? – Tarihsel Süreçte Algının ve Anlamın Dönüşümü Bir Tarihçinin Samimi Girişi: Görmenin İzinde Zamanın Hikâyesi Bir tarihçi olarak her zaman şunu merak etmişimdir: “İnsan ne zaman görmeye başladı?” Bu soru, yalnızca biyolojik bir yetinin başlangıcını değil, düşünsel bir devrimin de izini taşır. Çünkü görmek, tarih boyunca sadece gözle yapılan bir eylem değil; anlamak, fark etmek ve yorumlamakla da ilgili bir süreç olmuştur. Görmek, insanlığın geçmişinde bir bilinç eşiği olarak karşımıza çıkar. Mağara duvarlarına çizilen resimlerden, modern ekranların parıltısına uzanan bu uzun hikâye, aslında insanın dünyayı algılama biçiminin sürekli değiştiğini gösterir. Peki, görmenin tarihi bize ne anlatır? Antik…

Gravyer Peyniri Kaç Kilo? Tarihin Tekerleğinde Bir Lezzetin Ağırlığı Bir tarihçi olarak sofraya oturduğumda, yalnızca tat almam; geçmişin izlerini de koklarım. Çünkü her peynir tekeri, yalnızca süt ve tuzun değil, aynı zamanda bir toplumun üretim biçiminin, emeğinin ve kültürel kimliğinin somut bir yansımasıdır. “Gravyer peyniri kaç kilo?” sorusu, yüzeyde bir mutfak merakı gibi görünse de, derinlerde ekonomik dönüşümlerden tarımsal modernleşmeye, gelenekten endüstriye uzanan uzun bir hikâyenin ağırlığını taşır. Kökler: İsviçre Alplerinden Kars Yaylalarına Gravyer peyniri, kökenini 12. yüzyılın İsviçre Alplerinden alır. Gruyère kasabasının adını taşıyan bu peynir, o dönemde küçük köy topluluklarının ortak üretim alanlarında, büyük bakır kazanlarda üretilirdi. Dağ…

Herhangi Biri Nasıl Yazılır? Dilin Bilimi, Mantığın Estetiği Bazı sorular vardır ki, cevabı basit görünür ama arkasında koca bir dil sistemi, bilişsel süreç ve tarihsel evrim yatar. “Herhangi biri nasıl yazılır?” sorusu da tam olarak böyle. Kulağa küçük bir yazım detayı gibi gelen bu ifade, aslında Türkçenin yapısal zekâsını, beynimizin dili nasıl işlediğini ve iletişimin ne kadar hassas dengeler üzerine kurulu olduğunu gösterir. Bugün bu kelimeye sadece bir yazım kuralı gözüyle değil, bilimsel bir mercekle bakacağız. “Herhangi Biri” Nasıl Yazılır? Kural Basit, Mantık Derin Türk Dil Kurumu’na göre doğru yazım “herhangi biri” şeklindedir — ayrı yazılır. Yanlış kullanım olan “herhangibiri”…

Bir Edebiyatçının Gözünden: Barmen Görevleri Nelerdir? Kelimenin gücü bazen bir cümlenin içinde, bazen de bir bardağın kenarında yankılanır. Bir edebiyatçı olarak inanırım ki, her meslek bir hikâye taşır, her iş bir sahnedir. Barmen dediğimiz o gece nöbetçisi anlatıcılar, yalnızca içki karıştırmazlar; duyguları, hatıraları ve insan hikâyelerini de harmanlarlar. Onların görevi, bir barda hizmet etmekten çok daha fazlasıdır — kelimelerin ve sessizliklerin arasında bir tür roman yazmaktır. Bar Tezgâhı: Modern Edebiyatın Sahnesi Bir romanın kahramanı bazen bir savaşçıdır, bazen bir âşık. Ama modern çağın arka sokaklarında, o kahramanlar çoğu zaman bir barın loş ışığında barmenle konuşurken görünür. Barmen görevleri yalnızca içki…

Augis Görevli Nasıl Olunur? Tarihten Günümüze Görev, Sorumluluk ve Dönüşümün Hikâyesi Giriş: Geçmişin İzinde, Bugünün Anlamını Ararken Bir tarihçi için her unvan, her görev sadece bugüne ait bir kavram değildir; o, geçmişten bugüne taşınan bir toplumsal hafıza ürünüdür. “Augis görevli nasıl olunur?” sorusu da bu bağlamda yalnızca bir kariyer ya da statü meselesi değildir; devletin, kurumların ve bireyin birbirine bağlandığı bir tarihsel örgüdür. Tarih boyunca “görevli” olmanın anlamı, toplumun değerleriyle, yönetim biçimleriyle ve bilgi üretimiyle şekillenmiştir. Bugün “Augis görevli” dediğimizde, bu sadece bir bürokratik unvan değil; aynı zamanda kurumsal kimliğin, sorumluluğun ve kamu yararının modern çağdaki temsilidir. Antik Dönemden Modern…